Dünya demir çelik sektöründe bir gelenek vardır. Doğurganlık özelliği nedeniyle üretimin artması için yüksek fırınlara özellikle kadın adı verilir.
Türkiye’de 9 Yüksek Fırın var;
Karabük Demir-Çelik Fabrikası’nda Fatma (1939-Türkiye’nin ilk Yüksek Fırını), Zeynep (1950) ve Ülkü (1962) olmak üzere 3 adet,
İskenderun Demir-Çelik Fabrikası’nda Cemile, Ayfer, Gönül, Dilek isimlerinde 4 adet,
Ereğli Demir-Çelik Fabrikası’nda Ayşe ve Atatürk’ün annesinin adının verildiği Zübeyde olmak üzere iki adet olmak üzere toplam 9 adet yüksek fırın mevcuttur.
Her 3 Nisan kutlamalarında Zeynep, Fatma ve Ülkü adları gündeme gelir ama günümüzde ne yapıyorlar hiç bilinmez.
1950 yılında Karabük Demir Çelik Fabrikalarının üretime geçecek Yüksek Fırını ateşleyen ve adı verilen Zeynep “ESKİ KARABÜK VE KARABÜKLÜLER” adlı sosyal medya platformunda şu sözlerle ortaya çıktı;
Zeynep Çakmut;
“Ben izabe mühendisi Ziyat Tuzcuoğlu’nun kızı, Zeynep adlı yüksek fırını ateşleyerek isim veren kişiyim. Karabük’ten çok küçük yaşta ayrıldım çok fazla anılarım maalesef olamadı.
Babam Ziyat Tuzcuoğlu’nun ondört sene hizmeti olmuş. Zaten o yüzden bu ikinci fırını benim yakmamı önermişler
O zaman ki müdür doğru hatırlıyorsam Muhittin Beydi.
Ayrıca Ülkü Yüksek Fırının yakılışına davet edilmiştik.“
Bu açıklama üzerine “Eski Karabük ve Karabüklüler” grubunda Saadettin Yıldız şu bilgileri paylaştı;
“1950 yılında yapılan 2. Yüksek Fırın Zeynep’in ateşlenmesi için 1. Yüksek Fırından (Fatma’dan) çok iyi bir randıman alınması üzerine (adet olduğu üzere ismi verilen) ve o tarihte evli olup kızı olduğu bilinen Fatma’nın kızına ateşletmek istenir.
O tarihte Belenköy / Çerçilerde yaşayan Fatma’yı ve kızını almak üzere, Belenköy’e giden DÇ yetkilileri Fatma’yı bağda/ bahçede olduğundan bulamazlar ve geri dönerler.
O tarihte Yüksek Fırın Müdürü olan Mühendisimiz, Zeynep isimli kızını evden alır ve Fırını ateşlettirir. O yüzden Fırının adına Zeynep verilir.”
Zeynep Çakmut’a sağlıklı uzun yaşam dileriz.
Ayrıca 3 Nisan kutlamalarında Zeynep Çakmut’u yetkililerin Karabük’e davet etmesi ne kadar anlamlı ve güzel olur değil mi?
